Nông dân cần thực hiện các bước chuẩn bị và chọn thời điểm trồng hợp lý. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về phương pháp chuẩn bị và các bệnh thường gặp trên dưa hấu:
Phương pháp chuẩn bị để trồng dưa hấu
- Chuẩn bị đất
- Chọn đất: Dưa hấu yêu cầu đất thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng và pH đất khoảng 6.0 – 6.8.
- Xử lý đất: Cày xới đất để làm tơi xốp, loại bỏ cỏ dại và tàn dư cây trồng trước đó. Cải tạo đất bằng việc bón phân hữu cơ hoặc phân chuồng ủ hoai mục.
- Lên luống và bón phân
- Lên luống: Đặt luống cao khoảng 20-30 cm và rộng 1.2-1.5 m, giữa các luống cách nhau khoảng 1.2-1.5 m để tiện cho việc chăm sóc và thu hoạch.
- Bón phân: Bón lót phân chuồng, phân hữu cơ và phân lân trước khi trồng. Để bổ sung dinh dưỡng, có thể bón thêm phân NPK với tỷ lệ 1-1-1.
- Chuẩn bị hạt giống hoặc cây giống
- Hạt giống: Ngâm hạt giống dưa hấu trong nước ấm (30°C) khoảng 4-6 giờ trước khi gieo để giúp hạt nảy mầm tốt hơn.
- Cây giống: Nếu sử dụng cây giống, chọn cây giống khỏe mạnh, không bị sâu bệnh.
- Gieo trồng
- Gieo hạt: Gieo hạt dưa hấu trực tiếp vào luống hoặc gieo hạt vào bầu ươm để trồng sau. Khoảng cách gieo hạt là 1-2 hạt/điểm, cách nhau 0.8-1 m.
- Trồng cây giống: Khi cây giống có từ 2-3 lá thật, đưa cây giống vào luống với khoảng cách 1-1.5 m giữa các cây.
- Chăm sóc
- Tưới nước: Dưa hấu cần lượng nước đều đặn, đặc biệt trong thời kỳ cây ra hoa và đậu trái. Tránh tưới nước vào buổi tối để tránh bệnh nấm.
- Bón phân: Bón phân định kỳ theo giai đoạn sinh trưởng của cây. Phân bón chủ yếu là phân NPK và phân hữu cơ.
- Cắt tỉa: Cắt tỉa cành phụ và lá khô để giúp cây tập trung năng lượng vào việc phát triển trái.
- Phòng trừ sâu bệnh
- Sâu hại: Sử dụng biện pháp kiểm soát sâu bọ, như dùng thuốc bảo vệ thực vật hoặc biện pháp sinh học.
Thời điểm thích hợp để đạt năng suất cho Tết Nguyên Đán
- Thời điểm trồng: Để thu hoạch dưa hấu vào dịp Tết Nguyên Đán (thường rơi vào cuối tháng 1 hoặc đầu tháng 2), bạn nên bắt đầu trồng dưa hấu vào giữa tháng 8 hoặc đầu tháng 9. Thời gian từ khi trồng đến khi thu hoạch thường khoảng 80-90 ngày, tùy thuộc vào giống và điều kiện chăm sóc.
Các bệnh thường gặp trên dưa hấu
- Bệnh phấn trắng (Sphaerotheca fuliginea)
- Triệu chứng: Xuất hiện các vết trắng trên lá, có thể lan rộng và làm khô lá.
- Phòng trị: Sử dụng thuốc chống nấm, cải thiện thông gió và tránh tưới nước vào buổi tối.
- Bệnh đốm nâu (Alternaria cucumerina)
- Triệu chứng: Lá có các vết đốm nâu, có thể có vòng viền vàng. Bệnh có thể lây lan nhanh chóng nếu không được xử lý kịp thời.
- Phòng trị: Cắt tỉa lá bệnh, sử dụng thuốc chống nấm và bón phân hợp lý.
- Bệnh thối rễ (Fusarium oxysporum)
- Triệu chứng: Cây bị héo rũ, rễ thối và lá vàng. Bệnh có thể làm chết cây nếu không được xử lý kịp thời.
- Phòng trị: Đảm bảo đất thoát nước tốt, không tưới nước quá mức, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
- Bệnh héo xanh (Pseudomonas syringae)
- Triệu chứng: Cây bị héo, lá có dấu hiệu cháy hoặc khô. Bệnh có thể gây hại nghiêm trọng cho cây nếu không được xử lý kịp thời.
- Phòng trị: Sử dụng thuốc chống vi khuẩn, vệ sinh đồng ruộng và quản lý nước tốt.
- Bệnh lở cổ rễ (Phytophthora capsici)
- Triệu chứng: Cổ rễ bị thối, cây dễ bị đổ ngã và chết. Bệnh này thường xảy ra trong điều kiện ẩm ướt.
- Phòng trị: Cải thiện hệ thống thoát nước, sử dụng thuốc chống nấm và không để cây bị ngập úng.
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng và chăm sóc đúng cách sẽ giúp bà con nông dân, có mùa dưa hấu bội thu và đảm bảo chất lượng cho dịp Tết Nguyên Đán.